Мифическое существо Бес банный

По славянской мифологии "Банник, дух бани, стоящей вовсе на отшибе, на краю двора, а то и за его пределами — попросту опасен. По этой причине верующие люди считают баню — символ, казалось бы, чистоты — "нечистой". В древности слово "нечистый" означало вовсе не что-то греховное, дурное, а просто менее священное, более доступное действию злых сил. О Баннике и в наши дни рассказывают немало жутких историй. Он представляется в виде крохотного, но очень сильного старичка, голого, с длинной, покрытой плесенью бородой." (9) "Гэта злы дух, які выглядам нагадвае112 Вадзяніка." (156) "Его злой воле приписывают обмороки и несчастные случаи, иногда происходящие в бане. Любимое развлечение Банника — шпарить моющихся кипятком, раскалывать камни в печке-каменке и "стрелять" ими в людей. Может он и затащить в горячую печку и содрать клок кожи с живого. И никогда друг друга не подгоняют — Банник этого не выносит, сердится." (9) "Асаблiва варожа9 Лазнiк ставiцца да людзей, якiя iдуць мыцца "ў чацвёртую чаргу10" або пасля апоўначы11, якія мыюцца п'янымі або брыдкасловяць.12" (33) "Нямала злобнага непакою прыносіць Лазніку першапачатковая апрацоўка пянькі і лёну, калі іх мнуць і трэплюць, а таксама папярэдняя сушка іх у самой лазні. Тады Лазніку даводзіцца пераносіць смурод і пыл ад падгнілай кастрыцы. Калі гэта застаецца ў лазні надоўга, Лазнік яшчэ больш злуецца на наведвальнікаў, якім ён помсціць пажарам у лазні." (156) "Впрочем, с ним можно поладить. Знающие люди всегда оставляют Баннику хороший пар, свежий веничек и лоханку чистой воды." (9) "Лазніку ахвяравалі13 таксама чорную курыцу... Калі заўважалі, што Лазнік пачынаў небяспечныя14 свавольства, то раілі15 хутка16 выйсці з лазні задам на перад." (33) "А уж если попал под руку Баннику, надо выбежать из бани и позвать на подмогу Овинника или Домового "Батюшка, выручи!.." Банники — банные духи. Обитая в непосредственной близи от человека, они не показывались на люди, но требовали строгого себе подчинения. Условия их были просты: баня должна была стоять там, где того желал их подлинный, мистический хозяин. В противном случае банник не замедливал с местью. Действовал он довольно подло и наверняка — вплоть до насылания на людей смертельных болезней (банной нечисти, банной притки). Однако стоило переложить баню — и больной, стоя уже одной ногой в могиле, шел на поправку..." (9) "Небяспечны Лазнік і для парадзіх25, таму ў лазні, дзе адбываюцца роды, іх нельга пакідаць адных: Лазнік можа задушыць і парадзіху, і навароджанае дзіця. У адрозненне ад іншых міфалагічных істот18, Лазнік не баіцца ні крыжа26, ні малітвы." (33) "Ёўнікі, ці Асетнікі, Пуннікі і Лазнікі — няпрошаныя сядзібныя госці, без якіх лёгка абысціся, а таму пры пераходзе ў новыя збудаванні іх звычайна не запрашаюць, як Дамавікоў і Хлеўнікаў, яны самі набягаюць туды. Але, сумуючы ад адноснай бяздзейнасці, назойлівасці недарэчных і несвоечасовых наведвальнікаў, гэтыя нячысцікі часам раптоўна22 пакідаюць будыніну, дзе жылі. Такі зыход нячысціка суправаджаецца пагібеллю ці разбурэннем пакінутага прытулку68 — ён згарае, раскідваецца бураю ці ў ім правальваецца страха69, столь, печка, крывіцца сцяна... У падпраўленае збудаванне нячысцік ўжо не ўвойдзе зноў." (156)