Мифическое существо Знiч

"Согласно беларускому преданью, дух огня, который постоянно расхаживает под землей, испуская из себя пламя. Если Жыж ходит тихо, то согревает только почву, если быстро, то производит пожары, истребляющие леса, сенокосы и нивы." (8) "У беларускiх павер'ях — міфічная істота* , бажаство падземнага агню, увасабленне пажару. Жыжаль жыве пад зямлёй, выкідваючы час ад часу з сябе страшнае полымя. Паданне гаворыць аб тым, што ў звычайным, спакойным стане* ён крочыць пад зямлёй ціха, павольна, абаграваючы сваім полымем зямлю; калі ж ён раз'юшыцца* і пачне паскараць свае крокі* , то полымя прарываецца на паверхню зямлі, і ад яго загараюцца лясы, балоты, лугі, хлеб на палях, высушваецца зямля. Калі раптоўна* пачынаюцца стыхійныя (часцей за ўсё — лясныя) пажары, беларусы гавораць: "Жыжаль унадзіўся* ". Па некаторых павер'ях, Жыжаля імкнуўся знішчыць* сваімі забойнымі вогненнымі стрэламі вярхоўны языцкі бог, валадар* нябеснага агню Пярун." (33) "Зрэшты, пра Жыжа мала вядома ў Беларусі: яго ведаюць толькі, здаецца, у Менскай губерні. Прыслоўі: "Жыж унадзіўся" — гэта значыць засуха ці пажар сталі часта ўзнікаць; "Няўмычны, як Жыж" — неадчэпны, прыліплівы, як Жыж; "Жыжка села" — нешта накшталт высыпкі ці лішая села, узнікла (на губах). Жыжка ва ўласным значэнні — прышч на губах, вогнікам іначай названы ў Беларусі." (156)